De overgang: op weg naar een nieuwe hormoonhuishouding

Net zoals in de puberteit maken vrouwen ook op latere leeftijd een intensieve periode door waarin het lichaam verandert. Als jong meisje wordt je lichaam vruchtbaar. Bij vrouwen rond de vijftig neemt de vruchtbaarheid weer af, totdat je voor de laatste keer menstrueert. Wanneer je laatste menstruatie exact een jaar geleden is, begint de menopauze. De tijd daarvoor waarin de vruchtbaarheid minder wordt totdat de menstruatiecyclus stopt, heet de overgang. Het proces kan jaren duren en de symptomen kunnen bij iedere vrouw verschillen. Dit geldt ook voor de leeftijd waarop de verandering in de hormonen optreedt. Sommige vrouwen raken al op hun 35e vervroegd in de overgang en bij anderen neemt de vruchtbaarheid pas twintig jaar later af. In ieder geval is het haast voor iedere vrouw een indrukwekkend proces op zowel emotioneel als fysiek gebied.

Waarom belanden vrouwen op latere leeftijd in de overgang?

Hoewel de overgang voor allerlei lichamelijke klachten kan zorgen, is het een natuurlijke gebeurtenis. De veranderingen in je lichaam treden op doordat de eierstokken minder oestrogeen produceren, totdat ze op een dag helemaal met de productie ophouden. Oestrogeen is verantwoordelijk voor tal van processen in je lichaam. Zo zorgt dit hormoon voor een gezonde huid, sterke botten, goede hersenfuncties en elastische slagaderwanden. Ook je bloeddruk en cholesterolspiegel worden op peil gehouden door oestrogeen. Bovendien regelt het de vaginale vochthuishouding. En last but not least houdt oestrogeen het emotionele evenwicht in balans. Doordat je na de overgang niet meer vruchtbaar bent, heb je minder nodig van dit hormoon. Je vetweefsel zorgt dan voor de productie.

Ook het hormoon progesteron speelt een belangrijke rol bij de voortplanting en wordt ook door de eierstokken geproduceerd. Na de overgang wordt dit aangemaakt door de bijnieren. Je voelt je het beste wanneer zowel oestrogeen en progesteron in de juiste hoeveelheden in je lichaam aanwezig zijn. Maar voordat het zover is, moet je als vrouw eerst door een tijd van hormonale disbalans heen. Een periode waarin de schommelingen in de hormoonhuishouding voor allerlei overgangsklachten kunnen zorgen.

Opvliegers, slapeloosheid, nachtzweten en andere symptomen

Een van de meest duidelijke aanwijzingen dat je op weg bent naar de menopauze is een onregelmatige menstruatie. Ook kan deze heviger of net lichter worden. Verder zijn opvliegers een bekend symptoom van de overgang. Hierbij krijg je het vaak in een keer heel warm, ga je zweten en kleurt je huid rood. Nachtzweten sluit daarbij aan. Het zal je niet verbazen dat met zoveel onrust in je lichaam er slapeloosheid kan optreden.

Er zijn ook vagere aanwijzingen dat je in de overgang bent. Zo kun je vermoeid zijn of last krijgen van hoofdpijn, hartkloppingen of vaginale droogheid. En of dat nog niet genoeg is om je sombere gevoelens te bezorgen, horen stemmingswisselingen ook bij de overgangsklachten. Verder kun je je jaren ouder voelen dan je werkelijke leeftijd door gewrichts- en spierpijnen.

Bovendien is er nog een bonus in de vorm van gewichtstoename. Ook kunnen er als gevolg van de overgang ernstigere aandoeningen ontstaan. Zo loop je een groter risico op botontkalking door de vermindering van het oestrogeen in je lichaam. Pas dus op voor osteoporose en zorg voor voldoende beweging en zuivel in je voeding. Sowieso is de overgang een tijd waarin je extra goed op je lichaam moet letten. Eet gezond, rust genoeg en zorg dat je in beweging blijft. Dan zullen de schommelingen in je hormonen zo soepel mogelijk verlopen!